Wielojęzyczny słownik demograficzny (Polski - tłumaczenie drugiego wydania)

Ostrzeżenie: Ta strona nie została jeszcze ostatecznie zweryfikowana. Tak długo jak niniejszy napis jest widoczny, należy traktować treści za tymczasowe, robocze. W sprawie szczegółów proszę przejść na stronę dyskusji związanej z tą stroną.

Ta strona nie została jeszcze zaktualizowana i przedstawia pierwsze wydanie Wielojęzycznego słownika demograficznego W przypadku modyfikacji strony, proszę usunąć to ostrzeżenie.

610

Urodzenia klasyfikuje się czasem według ich prawowitości¹ albo legalności¹. Na ogół klasyfikacja zależy od stanu cywilnego matki w chwili poczęcia lub w chwili porodu. Ściśle mówiąc, dziecko małżeńskie² lub dziecko ślubne² można zdefiniować jako dziecko, którego ojciec i matka byli małżeństwem w chwili poczęcia, a urodzenie małżeńskie³ jako urodzenie takiego dziecka; w przeciwnym przypadku dziecko względnie urodzenie jest pozamałźeńskie⁴ lub nieślubne⁴. Na ogół jednak uważa się za małżeńskie także dzieci, które są owocem poczęcia przedślubnego⁵ (tzn. takiego, które miało miejsce przed zawarciem małżeństwa), jeżeli tylko ich rodzice są zaślubieni w chwili urodzenia dziecka. Dziecko pozamałżeńskie⁶, zwane czasem dzieckiem naturalnym⁶, może być uznane⁷ przez jedno lub drugie z jego rodziców albo przez oboje. Dziecko ulegalizowane⁸ to dziecko naturalne, które dzięki zawarciu związku małżeńskiego przez jego rodziców nabyło niektórych lub wszystkich praw dzieci ślubnych.

• 6. Zgodnie z prawodawstwem niektórych krajów dziecko jest pozamałżeńskie, gdy pochodzi ze stosunku kazirodczego lub stosunku pozamałżeńskiego, tzn. stosunku kobiety zamężnej z mężczyzną, nie będącym jej mężem; urodzenia takie jednak nie zawsze rejestruje się jako pozamałżeńskie.

611

Urodzenia klasyfikuje się także według kolejności urodzenia¹, np. na urodzenia pierwsze, drugie itd. Kolejność urodzeń można ustalać na podstawie tylko urodzeń z małżeństwa istniejącego² lub też na podstawie wszystkich poprzednich urodzeń z tej samej matki³. Kolejność urodzeń opiera się zazwyczaj tylko na urodzeniach żywych, czasem jednak uwzględnia się także zgony płodów (410--6*). Klasyfikacja według kolejności porodów⁴ odbywa się podobnie jak dla urodzeń, przy czym uwzględnia się wszystkie ciąże, które trwały co najmniej od 20 do 28 tygodni, przyjmując porody wielorakie za jedno poczęcie. Klasyfikacja według kolejności ciąży⁵ opiera się na liczeniu wszystkich ciąży. Kobiety klasyfikuje się według liczby porodów⁶ zazwyczaj na podstawie liczby dzieci żywo urodzonych. W literaturze biologicznej kobieta nazywa się pierworódką⁷ przy pierwszym porodzie, a wieloródką⁸ przy dalszych porodach/Kobieta, która nie miała żadnego porodu, nazywa się nieródką⁹.

612

Żeby badać rozkład urodzeń w czasie¹ w okresie trwania małżeństwa (501--2), rozpatruje się następujące odstępy czasu związane z porodami²: odstęp oddzielający pierwsze urodzenie ślubne (610--3) od chwili zawarcia małżeństwa³ (501--4), odstęp każdego dalszego urodzenia od poprzedniego⁴ oraz odstęp n-tego urodzenia od chwili zawarcia mał-ieństwa⁵. Czasami używa się wyrażenia rozmieszczenie urodzeń⁶ jako równoznacznego z rozkładem urodzeń w czasie; niektórzy demografowie ograniczają jednak jego użycie do świadomego usiłowania zmierzającego do planowania i regulowania urodzeń w czasie. Odstęp między ciążami⁷ to odstęp czasu od końca jednej ciąży do początku następnej; pojęcie to jest użyteczne przy obliczaniu czasu wystawienia na ryzyko poczęcia. Z tego okresu odlicza sią czasem połóg (603--6).