Wersja z 13:45, 16 lut 2010

Ostrzeżenie: Ta strona nie została jeszcze ostatecznie zweryfikowana. Tak długo jak niniejszy napis jest widoczny, należy traktować treści za tymczasowe, robocze. W sprawie szczegółów proszę przejść na stronę dyskusji związanej z tą stroną.

51

510

Rozwiązanie małżeństwa¹ (por. 501-2) polega w zasadzie na zerwaniu wszystkich więzów prawnych wypływających z małżeństwa (501-5). Rozwiązanie małżeństwa usuwa w szczególności przeszkody, jakie istnienie małżeństwa mogłoby stawiać zawarciu nowego związku formalnego (por. 502-3). Rozwiązanie małżeństwa może nastąpić wskutek zgonu jednego z małżonków (501-5); małżonek pozostały przy życiu nazywa się wdowcem² lub wdową³, zależnie od płci. O osobach owdowiałych⁴ mówi się, że żyją w stanie wdowieństwa⁵.

• 1. Małżeństwo rozwiązane — związek formalny (501-2) rozwiązany przez owdowienie lub rozwód (511-1).
• 5. Niektóre społeczeństwa nie uznają powtórnych małżeństw wdów. W niektórych krajach wymagany jest pewien okres wdowieństwa, wynoszący np. 300 dni od zgonu małżonka, aby uniknąć wątpliwości co do ojcostwa (114-6) dzieci pośmiertnych.

511

W tych krajach, gdzie istnieją rozwody¹, rozwiązanie małżeństwa może nastąpić przez orzeczenie rozwodu² dla jednego z małżonków. W niektórych krajach jeden z małżonków (501-5) może się wyrzec³ drugiego. Osoby rozwiedzione⁴, których małżeństwo zostało rozwiązane przez rozwód, nazywają się zależnie od płci rozwodnikami⁵ lub rozwódkami⁶.

512

W wielu krajach, między innymi w niektórych krajach, gdzie prawo przestrzega zasady nierozerwalności małżeństwa¹, może jednak istnieć separacja prawna², która pozwala rozluźnić więzy prawne między małżonkami (501-5), zwalniając ich w szczególności z obowiązku wspólnego zamieszkiwania³. Osoby, których małżeństwo zostało rozwiązane przez separację nazywa się separowanymi⁴. Rozwiązanie małżeństwa przez separację de facto⁵ lub porzucenie⁶ jednego małżonka przez drugiego nie jest rzadkie w niektórych krajach. Tego rodzaju separowanych należy odróżnić od separowanych prawnie⁴. Małżeństwa, w których małżonkowie już nie zamieszkują wspólnie, ale które nie zostały prawnie rozwiązane, nazywa się małżeństwami rozłączonymi⁷.

513

Unieważnienie małżeństwa¹ następuje z wyroku stwierdzającego, że chociaż odbyła się ceremonia ślubna, to jednak nie było ważnego małżeństwa². Chociaż prawnie małżeństwo nie ulega rozwiązaniu przez separację de facto (512-5), to jednak jako małżeństwa rozwiązane³ rozumie się często wszelkie przypadki zakończenia związku małżeńskiego (501-3), zarówno przez zgon (por. 510), rozwód (511-1), separację prawną (512-2) lub faktyczną (por. 512-5), jak też przez unieważnienie małżeństwa.

514

Ludność zdolna do małżeństwa¹ składa się z ogółu osób odpowiadających warunkom prawnym lub zwyczajowym wymaganym dla zawarcia małżeństwa (501-4); osoby nie spełniające tych warunków stanowią ludność niezdolną do małżeństwa². Osoby owdowiałe lub rozwiedzione mogą wstąpić w nowy związek małżeński; w związku z tym rozróżnia się pierwsze małżeństwa³ i małżeństwa dalsze⁴, które czasami nazywa się małżeństwami powtórnymi⁴. Kolejność małżeństwa⁵ może być różna dla obu małżonków (501-5), wobec czego termin „pierwsze małżeństwo” jest wieloznaczny, jeżeli nie ustali się z góry czy dotyczy męża, żony, czy obojga małżonków. Niektórzy demografowie stosują termin „pierwsze małżeństwo” tylko do małżeństwa między kawalerem (515-3) i panną (515-4).

515

Ludność można podzielić na grupy według stanu cywilnego¹ Osoby wolne², o których mówi się czasami jako o nieżonatych² i niezamężnych² — a więc kawalerowie³ i panny⁴ — są to osoby, które nigdy nie zawierały jeszcze związków małżeńskich. Grupa osób w stanie małżeńskim⁵, żonatych⁶ i mężatki⁷, składa się z tych osób, które zawarły związki małżeńskie i których związki nie uległy rozwiązaniu (510-1). O wszystkich osobach poza osobami wolnymi mówimy, że są to osoby spoza grupy wolnych⁸.

* * *