Wielojęzyczny słownik demograficzny (Polski - tłumaczenie drugiego wydania)

This page will be translated from the Demopædia:About page of the English second edition site en-ii:Demopædia:About

Demopædia A multi-lingual wiki-based demographic encyclopedia

Historia

Rozwijanie serii wielojęzycznych encyklopedycznych słowników demograficznych jest jednym z najdłużej trwających projektów w historii naszej dyscypliny. I jednym z najbardziej owocnych. W pierwszej połowie lat 60. Biuro Populacji Organizacji Narodów Zjednoczonych zgromadziło zespół wspaniałych specjalistów, by ostatecznie przedstawić stan demografii w słowniku w językach urzędowych Organizacji. Dwie dekady później Biuro połączyło siły z IUSSP (Międzynarodowa Unia Badań Ludnościowych), by zaktualizować publikację stanowiącą już powszechny punkt odniesienia w tej dziedzinie. Naukowcy i wykładowcy z wielu krajów dołączyli do projektu, choćby nieformalnie, poprzez dostosowanie swoich narodowych modułów do standardów ONZ/IUSSP. W rezultacie społeczność międzynarodowa zyskała do dyspozycji wystandaryzowaną serię 14 encyklopedycznych słowników demograficznych. Niemniej w praktyce okazuje się, że nakłady modułów wszystkich języków się wyczerpały i prawdopodobnie jedynie kilka bibliotek na całym świecie posiada pełen komplet.

Dlaczego on-line?

Wielojęzyczny encyklopedyczny słownik demograficzny w Internecie stał się powszechnie dostępny. Pojęcia demograficzne, ich znaczenie oraz wszelkie odsyłacze są teraz o dwa kliknięcia od studentów, nauczycieli, naukowców, ekspertów rządowych, dziennikarzy oraz działaczy organizacji pozarządowych. Możliwe jest znalezienie wytłumaczenia dla danego pojęcia w waszym języku zawodowym. Wielojęzyczny słownik pomaga wam również uchwycić przedmiot rozważań w specjalistycznych tekstach w innych językach.

Funkcjonalność

Oprócz możliwości oferowanych przez elektroniczne wersje jak wyszukiwanie i nawigacja, wielojęzyczny encyklopedyczny słownik demograficzny jest książką zorganizowaną w rozdziały tematyczne, którą można czytać po kolei. Można również przechodzić między różnymi językami słownika, czytać online, pobierać i drukować: wszyscy właściciele praw autorskich umożliwili nam korzystanie z tych opcji. Moduły językowe mają wbudowane indeksy, które umożliwiają łatwą nawigację i przechodzenie do odnośników. Platforma Wiki zapewnia wszechstronne narzędzia do dalszego rozwoju. Specjaliści mogą publikować swoje uzupełnienia i poprawki online oraz wspólnie je omawiać.

Co dalej

Wiedza demograficzna poczyniła ogromny postęp od ostatnich opublikowanych wydań Słownika. Wydaje się, że konieczna jest aktualizacja w zakresie struktury oraz treści. Dokonanie tego w tradycyjnej formie bezpośrednich paneli oraz warsztatów byłoby ciężkie do przeprowadzenia. Opracowanie online wznowionego wydania wielojęzycznego encyklopedycznego słownika demograficznego powinno być skuteczne oraz umożliwić szeroką współpracę ekspertów. Demopaedia będzie gospodarzem tego projektu. Demopaedia ma także potencjał stać się platformą wymiany oraz budowania rozległej bazy wiedzy o demografii i naukach ludnościowych. Naszą wizją jest rozległa i stale się rozwijająca encyklopedia na temat populacji, służąca społeczności międzynarodowej, korzystająca z napływu pomysłów i tekstów.

Jak używać Demopædii

Szukając pojęcia lub wyrażenia demograficznego

Podstawowy URL (adres internetowy) Demopædii to http://demopaedia.org. Ze strony głównej można przejść do poszukiwania terminu lub wyrażenia oraz wybrać język: szukanie będzie się odbywać w pełnym tekście drugiego (ostatniego) wydania Wielojęzycznego Słownika Demograficznego w wybranym języku. Dla języka arabskiego szukanie będzie się odbywać w zakresie strony wiki: ar-ii.demopaedia.org.

Przynajmniej dwa rodzaje odnośników mogą być wskazane:

• bądź przez numerowaną stronę, jak 101, 112 itd., co odpowiada konkretnej sekcji Wielojęzycznego Słownika Demograficznego. Osoby przyzwyczajone do dawnych drukowanych wydań są dobrze zaznajomieni z tą specyficzną, lecz skuteczną metodą;
• bądź odnośnik do strony o podanej nazwie(jak Demografia), która zawiera szukane wyrażenie (czytaj poniżej).

Czytając książkę

Zaczynając od pierwszych numerowanych stron lub sekcji 10, będziesz czytać pierwszy paragraf (101) pierwszego rozdziału zatytułowanego Pojęcia ogólne.

Każdy paragraf (od 5 do 10 paragrafów) w sekcji (strona internetowa) opisuje demograficzną koncepcję używając innych podobnych terminów. Pojęcia pisane pismem pogrubionym są to pojęcia główne (zwanymi TextTerm), które powinny być przetłumaczone na każdy język. TextTerm jest jednoznacznie wskazany poprzez numer przypisu dolnego. To jednoznaczne wskazanie (numer paragrafu - numer przypisu dolnego), na przykład 101-1 dla Demografii, pozwala na łatwe przejścia między językami. Czasami, przypis dolny jest również używany do podawania szczegółów specyficznych dla danego języka lub kraju, choć w większości przypadków służy do nawigacji między różnymi wersjami językowymi. Proszę przeczytać przedmowę do oryginalnych drukowanych książek, by lepiej zrozumieć w jaki sposób słowniki zostały zbudowane.

Na górze i na dole każdej strony, pasek nawigacyjny ułatwia czytanie kolejnej numerowanej strony. Gdy pierwsze cyfry numerowanej strony zmieniają się, przechodzisz do nowego rozdziału. Dziewięć rozdziałów było dostępnych w drugiej edycji.

Jeśli potrzebujesz lub chcesz przeczytać stronę w innym dostępnym języku, musisz tylko kliknąć na link.

Możesz również dostać się do tekstu pierwszego wydania.

A z kolejnego wydania masz dostęp do każdego dostępnego języka tej samej edycji.

Czytając jedynie paragraf opisujący szukany termin

Jeśli twoja wyszukiwarka internetowa pochodzi z robota wyszukiwarki (crawler), prawdopodobnie nie będziesz odnosił się sensownie do numeru strony (10, 20, itp.), lecz do nazwystrony, takiej jakwspółczynnik dzietność dla przykładu. W tym przypadku będziesz mógł przeczytać paragraf, gdy współczynnik dzietności został określony w Wielojęzycznym Słowniku Demograficznym na odpowiedniej stronie.

Łatwy dostęp do innych tłumaczonych terminów

Jeśli chcesz bezpośrednio zobaczyć jak przetłumaczyć dowolny TextTerm tego samego paragrafu, możesz kliknąć w dynamiczne okno, żeby uzyskać dostęp do tabeli ze wszystkimi terminami. Z kolumny tabeli w dowolny języku możesz przejść do numerowanej strony wybranego języka.

Jak wymówić termin w innym języku

Na dole strony z nazwą (a nie - numerowanej strony) będziesz mieć dostęp do pliku audio nagranego przez demografów odpowiadającemu poprawnej wymowie. Jest to projekt w trakcie realizacji i wiele linków jest nadal pustych (czerwony link). nk).

Spis wszystkich stron z nazwami

Na samym dole strony będziesz mieć dostęp do listy wszystkich wymienionych stron podobnych do spisu treści w ksiązkach drukowanych.

Accessing the Multilingual Demographic Dictionary directly by its URL

Accessing a numbered paragraph of the second edition ...

If you want to access to the numbered paragraph 632 of the Arabic second edition just type the URL of the numbered page (section) by entering 63 (first two digits) after the wiki/ address: http://ar-ii.demopaedia.org/wiki/63

... and of the first edition ...

If you want to access to the same paragraph but of the first edition , just enter -i instead of -ii: http://ar-i.demopaedia/wiki/63 . Many of the sections have kept the same numbering between the first two editions and it might be interesting to consider the evolution of the language as well as of the concept.

... and of another language

In order to access the same paragraph in another language, just change the two letters using the international English abbreviation of languages (ISO 639):

List of language abbreviations

Abbreviation	Language
ar	Arabic
cs	Czech
de	German
en	English
es	Spanish
et	Estonian
it	Italian
ja	Japanese
fi	Finnish
fr	French
pl	Polish
pt	Portuguese
ru	Russian
sv	Swedish
zh	Chinese

Accessing directly to a term or expression

If you want to access the named page directly because you know that this term or expression belongs to the second edition of the English dictionary, just type http://en-ii.demopaedia.org/wiki/Age-specific fertility rates. Please note that you can enter space and they will be replaced by underscore. If the expressions contains also accents or cyrillic or Chinese or Arabic etc. characters, please enter them into the URL, they will be replaced by their Unicode values on the returned URL (making them ugly but functional). Please send these URLs using Unicoded (utf-8) e-mails in order to keep them exchangeable and always readable.

Accessing the Open Encyclopedia on Population

Each text term, defined as a demographic term or demographical expression of the Multilingual Demographic Dictionary which must be translated into any language, will have its own named page in the Open Encyclopedia on Population.

The original definition expressed in one of the two Multilingual Demographic Dictionary editions is (or was if the paragraph has been overwritten by the second edition) a first start for a multimedia Encyclopedia on Populations.

The Multilingual Demographic Dictionary offers the advantage of large consensus (United Nations commission on terminology of the early 50's) and having been translated into various languages (about 15 languages). But it has the disadvantage of being old (1981 for the second edition in French): some sections or even chapters have to written or rewritten.

Also Encyclopedia have always used graphs or pictures which were missing in the printed Multilingual Demographic Dictionary and modern Encyclopedia can be multimedia and can offer animated drawings or audio files.

Using the free software of the Wikimedia foundation (called MediaWiki), Demopædia will offer the same possibilities with the same rules and constraints as Wikipedia.

Thus the syntax of the various URLS is similar to any Wikipedia site, i.e by suppressing any mention of the edition, just keeping the two letters of the abbreviated language: http://en.demopaedia.org/wiki/Age-specific fertility rates

Also the wiki syntax of Demopædia is exactly the same as the Wikipedia syntax.

When will the site be open?

The Demopædia site will be first opened for the International Conference on Population in Marrakesh in early October 2009, and the Open Encyclopedia will be opened only to the members of the [http//iussp.org IUSSP association] (a first training has been proposed to participants in Marrakech).

Once the various tools in order to fight against spammers and vandalism will be installed, the site will, hopefully, be opened to any specialist in Population Studies.

For a Unified second edition of the dictionaries as an intermediate step

Since the training in Marrakech, a lot of work has been done to improve the quality of the scanned texts. Specific computer programs using parsers have cross check the texts of the first and second editions in about 12 to 13 languages in order to detect the missing text terms in one or another language.

The first analysis of this work reveals that the second edition is not as rigorous as the first was. The first edition was the result of the Commission on terminology during the mid 50's, but the second was first revised in French in 1981 and translated and adapted to English in 1982 and in Spanish in 1985, German in 1987 etc. up to Czech in 2005.

Some terms, expressions and even complete paragraphs have not been translated into English, but in Spanish, Arabic, German etc.. And a few sentences and paragraphs have been added into the English second edition but never translated into the French second edition which was already published. Also the Spanish second edition added a few new text terms which are not translated into any other language but Arabic.

The German second edition (1987) defined a lot of more modern text terms which haven't been translated in any other language.

The current proposition (February 2010) to the Demopædia team is to discuss the opportunity of an harmonized or unified second edition before opening the Open Encyclopedia.

Editions, published after 1987, did not add any new term and thus a natural limit is 1987 (German) but harmonization between the three languages of the IUSSP could be an important step.

In many language specific editions, the numbering of the text terms differed (even between French and English) most of times due to errors but sometimes because a text term was not translated. The advantage of the technical work is to highlight the missing text terms in order to decide if the word is not used in this language or if it is an omission.

One advantage of such a short term project, will be that all the useful but out of print versions (English, French, Spanish, German, Arabic, Japanese etc.) as well as the four recently translated versions (Russian, Chinese, Italian) would be available in their unified second edition as printed book which could be ordered on the Demopaedia site. Such nice samples were on display at the UN booth of the Marrakech conference. It will also be a good exercise for the third edition...