The Demopædia Encyclopedia on Population is under heavy modernization and maintenance. Outputs could look bizarre, sorry for the temporary inconvenience
Wielojęzyczny słownik demograficzny (Polski - tłumaczenie drugiego wydania)
93: Różnice pomiędzy wersjami
(Prof. dr Edward Rosset, Komitet nauk demograficznych 1966) |
(updating translation (II in place of I edition)) |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
<!--'''93'''--> | <!--'''93'''--> | ||
| − | {{ | + | {{Modified_edition_II_pl}} |
| − | |||
{{Summary}} | {{Summary}} | ||
__NOTOC__ | __NOTOC__ | ||
| Linia 10: | Linia 8: | ||
=== 930 === | === 930 === | ||
| − | + | {{NonRefTerm|Polityka ludnościowa}} ({{RefNumber|10|5|2}}) to zespół działań podejmowanych przez władze publiczne w celu wpłynięcia na trendy w zakresie zmian w populacji. Rozróżnia się nakierowaną na powiększanie populacji {{TextTerm|politykę populacyjną|1|930|IndexEntry=polityka populacyjna}} oraz {{TextTerm|politykę depopulacyjną|2|930|IndexEntry=polityka depopulacyjna}}, której celem jest spowolnienie wzrostu populacji. W ramach polityki populacyjnej istotną rolę odgrywają działania {{TextTerm|pronatalistyczne|4|930|IndexEntry=pronatalistyczny}} kładące szczególny nacisk na tworzenie warunków sprzyjających wzrostowi {{NonRefTerm|poziomu urodzeń}} ({{RefNumber|33|2|1}}). Działania {{TextTerm|antynatalistyczne|5|930|IndexEntry=antynatalistyczny }} natomiast koncentrują się na redukcji liczby urodzeń. Polityka ludnościowa może również obejmować {{TextTerm|politykę rozmieszczenia ludności|6|930|IndexEntry=polityka rozmieszczenia ludności}} zaprojektowaną tak, by móc oddziaływać na przestrzenne rozmieszczenie jednostek w ramach danego terytorium. | |
| + | {{Note|3| Zwana także polityką {{NoteTerm|maltuzjańską}}: patrz {{RefNumber|90|6|1}}.}} | ||
| + | |||
=== 931 === | === 931 === | ||
| − | + | Wiele krajów wypłaca rodzicom {{TextTerm|zasiłki|1|931|IndexEntry=zasiłek}} oraz {{TextTerm|zapomogi|2|931|IndexEntry=zapomoga}}. Zasiłek z zasady jest to świadczenie wypłacane cyklicznie, podczas gdy zapomoga jest świadczeniem jednorazowym. {{TextTerm|Zasiłek rodzinny|3|931|OtherIndexEntry=zasiłek, rodzinny}} oznacza kwotę pieniędzy wypłacaną regularnie rodzicowi określonej liczby dzieci. Wiele systemów podatkowych przewiduje również istnienie {{TextTerm|ulg podatkowych|4|931|IndexEntry=ulga podatkowa}} w związku z posiadaniem na utrzymaniu dzieci. Inne świadczenia pieniężne związane z faktem posiadania dzieci to {{TextTerm|zasiłek macierzyński|5|931|OtherIndexEntry=zasiłek, macierzyński}} oraz {{TextTerm|jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka|5|931|2|OtherIndexEntry=zapomoga, jednorazowa, z tytułu urodzenia dziecka}}. {{TextTerm|Zasiłki dla ciężarnych|6|931|IndexEntry=zasiłek dla ciężarnych|OtherIndexEntry=zasiłek, dla ciężarnych}} to świadczenia wypłacane kobietom oczekującym dziecka, a {{TextTerm|pożyczki dla młodych małżeństw|7|931|IndexEntry=pożyczka dla młodych małżeństw|OtherIndexEntry=pożyczka, młode małżeństwo}} udzielane są nowo zawartym małżeństwom na zagospodarowanie. | |
| + | |||
=== 932 === | === 932 === | ||
| − | + | Wiele innych działań publicznych takich jak polityka mieszkaniowa czy {{TextTerm|polityka zdrowotna|1|932|OtherIndexEntry=polityka, zdrowotna}} mogą wpływać na kształtowanie się procesów demograficznych. Zapewnienie odpowiednich warunków dla kobiet w ciąży takich jak dostępność {{TextTerm|szpitali położniczych|2|932|IndexEntry=szpital położniczy|OtherIndexEntry=szpital, położniczy}} ({{RefNumber|60|3|4}}*) może istotnie wpłynąć na obniżenie poziomu {{NonRefTerm|późnych poronień,, a także śmiertelności noworodków i umieralności okołoporodowej kobiet}} (cf. 410, 411, 413 oraz {{RefNumber|42|4|5}}). Usługi, których podstawowym celem jest pomoc matkom nazywane są {{TextTerm|usługami na rzecz macierzyństwa|3|932|IndexEntry=usługi na rzecz macierzyństwa}}. Z kolei usługi wspierające dziecko stanowią {{TextTerm|usługi opieki nad dzieckiem|4|932}}. | |
| + | |||
| + | |||
| + | === 933 === | ||
| + | |||
| + | {{TextTerm|Programy ludnościowe|1|933|IndexEntry=program ludnościowy|OtherIndexEntry=program, ludnościowy}} mają na celu zredukowanie dzietności w krajach rozwijających się między innymi poprzez {{TextTerm|edukację w zakresie planowania rodziny|2|933|IndexEntry=edukacja w zakresie metod planowania rodziny |OtherIndexEntry=edukacja, planowanie rodziny}} oraz {{TextTerm|usługi w zakresie planowania rodziny|3|933|OtherIndexEntry=usługi, planowanie rodziny}} zarówno samoistne jak i w powiązaniu z {{TextTerm|programami zdrowotnymi|4|933|IndexEntry=program zdrowotny}} i {{TextTerm|programami społecznymi|5|933|IndexEntry=program społeczny}}, ze szczególnym uwzglednieniem {{TextTerm|programów w zakresie macierzyństwa i dobrostanu dzieci|6|933|IndexEntry=program w zakresie macierzyństwa i dobrostanu dzieci|OtherIndexEntry=program, macierzyństwo i dobrostan dzieci}} ukierunkowanego na obniżenie śmiertelności. Niektóre państwa wprowadziły system różnorakich działań w formie {{TextTerm|bodźców|7|933|IndexEntry=bodziec}} czy {{TextTerm|zachęt|7|933|2|IndexEntry=zachęta}} oraz {{TextTerm|czynników zniechęcających|8|933|IndexEntry=czynnik zniechęcający}} w celu uzyskania określonego, pożądanego profilu rodziny; {{TextTerm|presja społeczna|9|933}} i system {{TextTerm|sankcji|10|933|IndexEntry=sankcja}} prawnych w związku z posiadaniem innej niż aprobowana liczby dzieci są również spotykane. | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
==<center><font size=12>* * * </font></center>== | ==<center><font size=12>* * * </font></center>== | ||
{{SummaryShort}} | {{SummaryShort}} | ||
{{OtherLanguages|93}} | {{OtherLanguages|93}} | ||
Wersja z 21:13, 19 wrz 2010
|
|
93
930
Polityka ludnościowa (105-2) to zespół działań podejmowanych przez władze publiczne w celu wpłynięcia na trendy w zakresie zmian w populacji. Rozróżnia się nakierowaną na powiększanie populacji politykę populacyjną1 oraz politykę depopulacyjną2, której celem jest spowolnienie wzrostu populacji. W ramach polityki populacyjnej istotną rolę odgrywają działania pronatalistyczne4 kładące szczególny nacisk na tworzenie warunków sprzyjających wzrostowi poziomu urodzeń (332-1). Działania antynatalistyczne5 natomiast koncentrują się na redukcji liczby urodzeń. Polityka ludnościowa może również obejmować politykę rozmieszczenia ludności6 zaprojektowaną tak, by móc oddziaływać na przestrzenne rozmieszczenie jednostek w ramach danego terytorium.
- 3. Zwana także polityką maltuzjańską: patrz 906-1.
931
Wiele krajów wypłaca rodzicom zasiłki1 oraz zapomogi2. Zasiłek z zasady jest to świadczenie wypłacane cyklicznie, podczas gdy zapomoga jest świadczeniem jednorazowym. Zasiłek rodzinny3 oznacza kwotę pieniędzy wypłacaną regularnie rodzicowi określonej liczby dzieci. Wiele systemów podatkowych przewiduje również istnienie ulg podatkowych4 w związku z posiadaniem na utrzymaniu dzieci. Inne świadczenia pieniężne związane z faktem posiadania dzieci to zasiłek macierzyński5 oraz jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka5. Zasiłki dla ciężarnych6 to świadczenia wypłacane kobietom oczekującym dziecka, a pożyczki dla młodych małżeństw7 udzielane są nowo zawartym małżeństwom na zagospodarowanie.
932
Wiele innych działań publicznych takich jak polityka mieszkaniowa czy polityka zdrowotna1 mogą wpływać na kształtowanie się procesów demograficznych. Zapewnienie odpowiednich warunków dla kobiet w ciąży takich jak dostępność szpitali położniczych2 (603-4*) może istotnie wpłynąć na obniżenie poziomu późnych poronień,, a także śmiertelności noworodków i umieralności okołoporodowej kobiet (cf. 410, 411, 413 oraz 424-5). Usługi, których podstawowym celem jest pomoc matkom nazywane są usługami na rzecz macierzyństwa3. Z kolei usługi wspierające dziecko stanowią usługi opieki nad dzieckiem4.
933
Programy ludnościowe1 mają na celu zredukowanie dzietności w krajach rozwijających się między innymi poprzez edukację w zakresie planowania rodziny2 oraz usługi w zakresie planowania rodziny3 zarówno samoistne jak i w powiązaniu z programami zdrowotnymi4 i programami społecznymi5, ze szczególnym uwzglednieniem programów w zakresie macierzyństwa i dobrostanu dzieci6 ukierunkowanego na obniżenie śmiertelności. Niektóre państwa wprowadziły system różnorakich działań w formie bodźców7 czy zachęt7 oraz czynników zniechęcających8 w celu uzyskania określonego, pożądanego profilu rodziny; presja społeczna9 i system sankcji10 prawnych w związku z posiadaniem innej niż aprobowana liczby dzieci są również spotykane.
* * *
|
