The Demopædia Encyclopedia on Population is under heavy modernization and maintenance. Outputs could look bizarre, sorry for the temporary inconvenience
Wielojęzyczny słownik demograficzny (Polski - tłumaczenie drugiego wydania)
52: Różnice pomiędzy wersjami
(Prof. dr Edward Rosset, Komitet nauk demograficznych 1966) |
m (→52) |
||
| (Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
<!--'''52'''--> | <!--'''52'''--> | ||
| − | {{ | + | {{Modified_edition_II_pl}} |
| − | |||
{{Summary}} | {{Summary}} | ||
| + | |||
__NOTOC__ | __NOTOC__ | ||
| + | == 52 == | ||
=== 520 === | === 520 === | ||
| − | Częstość małżeństw mierzy się {{TextTerm| | + | Częstość zawierania małżeństw mierzy się {{TextTerm|współczynnikiem zawierania małżeństw|1|520|IndexEntry=współczynnik zawierania małżeństw|OtherIndexEntry=współczynnik, zwieranie małżeństwa}}. {{TextTerm|Surowy współczynnik małżeństw|2|520|OtherIndexEntry=małżeństwo, surowy współczynnik}} odnosi liczbę małżeństw zawartych w określonym czasie do liczebności tej populacji. {{TextTerm|Częstość zawierania małżeństw przez mężczyzn|3|520|OtherIndexEntry=zawieranie małżeństwa, częstość, mężczyzna}} i {{TextTerm|częstość zawierania małżeństw przez kobiety|4|520|OtherIndexEntry= zawieranie małżeństwa, częstość, kobieta}} mogą być różne, stąd analizuje się je zwykle odrębnie. Terminy te oznaczają częstość zawierania małżeństw przez przedstawicieli poszczególnych płci. {{TextTerm|Współczynnik małżeństw według płci|5|520|OtherIndexEntry=wspólczynnik małżeństw, według płci}} wyznacza się przyjmując za bazę liczbę osób danej płci. Rozróżnia się zwykle {{TextTerm|współczynnik pierwszych małżeństw|6|520|OtherIndexEntry=współczynnik, małżeństwo pierwsze}}, który odnosi liczbę {{NonRefTerm|kawalerów}} lub {{NonRefTerm|panien}} ({{RefNumber|51|5|3}}) zawierających związek małżeński do ogólnej liczby odpowiednio: kawalerów i panien w populacji oraz {{TextTerm|współczynnik małżeństw powtórnych|7|520|OtherIndexEntry=współczynnik, małzeństwo powtórne}} odnoszący liczbę osób zawierających małżeństwa drugie i kolejne do liczby osób rozwiedzionych i owdowiałych w populacji. Kolejnym współczynnikiem jest {{TextTerm| współczynnik małżeństw według wieku |9|520||OtherIndexEntry=współczynnik małżeństw, według wieku}}, który wyznacza się w oparciu o liczbę osób zdolnych do małżeństwa w poszczególnych grupach wieku. Znajomość rozkładu wieku nowożeńców pozwala na wyznaczenie {{TextTerm|średniego wieku nowożeńców|10|520|IndexEntry=średni wiek nowożeńców|OtherIndexEntry=nowożeńcy, średni wiek}}. {{TextTerm|Różnica wieku pomiędzy małżonkami|11|520|OtherIndexEntry=małzonkowie, różnica wieku}} jest również często przedmiotem analizy demografów. |
| + | {{Note|2| Surowy współczynnik małżeństw wyznacza się czasami jako iloraz liczby nowożeńców do liczebności populacji.}} | ||
| + | {{Note|9| Pojęcia: {{NoteTerm|częstość zawierania małżeństw}} i {{NoteTerm|częstość zawierania pierwszych małżeństw}} wykorzystywane są również do zobrazoania udziału osób zawierających małżeństwo wśród osób w określonym wieku. {{NoteTerm|Skumulowane częstości zawierania małżeństw}} oraz {{NoteTerm|skumulowane częstości zawierania pierwszego małżeństwa}} są używane w badaniach kohortowych.}} | ||
| + | |||
=== 521 === | === 521 === | ||
| − | + | Skłonność do zawierania małżeństw wśród kobiet i mężczyzn bada sie za pomocą {{TextTerm|udziału kawalerów i panien|1|521|OtherIndexEntry=udział, kawale i panna}}. Zwykle udział ten równy jest {{TextTerm|udziałowi kawalerów i panien|2|521|OtherIndexEntry=udział kawalerów i panien|OtherIndexEntry=kawaler i panna, udział}} w wieku 50 lat, czyli w wieku powyżej którego zawarcie pierwszego małżeństwa jest rzadkością. Udział osób nigdy nie żonatych/zamężnych w danej kohorcie można wyznaczyć na podstawie {{TextTerm|prawdopodobieństwa zawarcia pierwszego mażeństwa|3|521|IndexEntry= prawdopodobieństwo zawarcia pierwszego małżeństwa|OtherIndexEntry=prawdopodobieństwo, zawarcie pierwszego małżeństwa}}, które obrazuje udział osób w wieku x nigdy nie żonatych/zamężnych, które wstąpią w związek małżeński przed ukończeniem wieku x+1 przy założeniu, że wszystkie te osoby wieku tego dożyją. Często ze względów praktycznych proporcję osób wolnych określa się na podstawie danych spisowych jako {{TextTerm|proporcję osób nie będących w związku małżeńskim|4|521|OtherIndexEntry=osoby niebędące w związku małżeńskim, proporcja}} w danym wieku w określonej kohorcie. Dysponujac danymi dotyczącymi wieku nowożeńców zawierających pierwsze małżeństwo można wyznaczyć {{TextTerm|średni wiek zawarcia pierwszego malżeństwa|5|521|OtherIndexEntry=średni wiek, pierwsze małzeństwo}} oraz {{TextTerm|medianę wieku zawarcia pierwszego małżeństwa|6|521|IndexEntry=mediana wieku zawarcie pierwszego małżeństwa|OtherIndexEntry=mediana wieku, pierwsze małżeństwo}}. | |
| + | |||
=== 522 === | === 522 === | ||
| − | + | {{TextTerm|Tablice częstości małżeństw|1|522|IndexEntry=tablica częstości małżeństw|OtherIndexEntry=tablica, częstość małzeństw}} przypominają tablice trwania zycia, a powstają w wyniku powiązania wielu funkcji demograficznych opisujących zjawisko zawierania małżeństw. {{TextTerm| Tablica częstości małżeństw brutto |1|522|2}} przedstawia w podziale według wieku {{NonRefTerm|prawdopodobieństwa zawarcia pierwszego małzenstwa}} ({{RefNumber|52|1|3}}) oraz {{NonRefTerm|udział osób nigdy nie zamężnych/żonatych}} ({{RefNumber|52|1|2}}) według płci, jak również {{TextTerm|liczbę pierwszych małżeństw|2|522|IndexEntry=liczba pierwszych małżeństw|OtherIndexEntry=pierwsze małzeństwa, liczba}} w określonej kohorcie przy założeniu braku zgonów. Tablice obrazują również {{TextTerm|liczbę osób pozostających w stanie kawalerskim i panieńskim|3|522|IndexEntry=liczba osób pozostających w stanie kawalerskim i panieńskim}} w grupie osób w określonym wieku. {{TextTerm|Tablice częstości małżeństw netto|4|522|OtherIndexEntry=tablice częstości małzeństw, netto}} poza zjawiskiem zawierania małżeństw ujmują również występowanie zgonów, a zatem należą do grupy tzw. {{NonRefTerm|tablic dwojakiej eliminacji}} ({{RefNumber|15|3|4}}). Tablice te pokazują: {{TextTerm|liczbę dożywających osób wolnych|5|522|IndexEntry=liczba dożywających kawalerów i panien|OtherIndexEntry=osoba dożywająca, kawaler, panna}}, {{TextTerm|liczbę dożywajacych osób, które kiedykolwiek wstąpiły w związek małżeński|6|522|IndexEntry=liczba dożywajacych osób, które kiedykolwiek wstąpiły w związek małżeński}}, {{TextTerm|prawdopodobieństwo przeżycia w stanie kawalerskim/panieńskim|7|522}} oraz {{TextTerm|oczekiwaną dalszą długość życia w stanie wolnym|8|522|IndexEntry= oczekiwana dalsza długość życia w stanie wolnym}}. | |
| + | |||
=== 523 === | === 523 === | ||
| − | {{TextTerm|Współczynnik rozwodów|1|523|OtherIndexEntry= | + | {{TextTerm|Współczynnik rozwodów|1|523|OtherIndexEntry=współczynik, rozwód}} może być liczony na kilka sposobów. {{TextTerm|Surowy współczynnik rozwodów|2|523|OtherIndexEntry=współczynnik rozwodów, surowy}} odnosi liczbę rozwodów w danym okresie do średniej liczebności populacji w tym okresie. Czasami określa się równiez udział małżeństw zakończonych rozwodem do liczby małzeństw w populacji w danym okresie. Mając wiedzę na temat wieku osób, którym udzielono rozwodu, można wyznaczyć {{TextTerm|współczynniki rozwodów według wieku|4|523|IndexEntry=współczynnik rozwodów według wieku}} oraz {{TextTerm|współczynniki rozwodów według czasu trwania małżeństwa|5|523|IndexEntry= współczynnik rozwodów według czasu trwania małżeństwa }}. Kolejną miarą jest {{TextTerm|liczba rozwodów na liczbę nowo zawartych małżeństw|6|523}}. |
| + | {{Note|6| Jest to miara okresowa, która łączy rozwody w jednym roku z małżeństwami z tego roku lub średnią ważoną małżeństw w kilku latach. W analizie kohortowej możliwe jest odniesienie rozwodów w kolejnych latach do początkowej kohorty małżeństw, by obliczyć {{NoteTerm|skumulowany wskaźnik rozwodów}}.}} | ||
| + | |||
=== 524 === | === 524 === | ||
| − | + | Dysponując odpowiednimi danymi statystycznymi można wyznaczyć {{TextTerm| współczynniki rozwiązywania małżeństw |1|524|IndexEntry= współczynnik rozwiązywania małżeństw |OtherIndexEntry=rozwiązanie małżeństwa, wspólczynnik}}, które podają dla każdej płci oddzielnie prawdopodobieństwo rozwiązania małżeństwa przez zgon lub rozwód w zależności od {{TextTerm|czasu trwania małżeństwa|2|524|IndexEntry=czas trwania małżeństwa|OtherIndexEntry=małzeństwo, czas trwania}}. Dla osób rozwiedzinych i owdowiałych można wyznaczyć {{TextTerm|prawdopodobieństwo zawarcia ponownego małżeństwa|3|524|OtherIndexEntry=zawarcie ponownego małżeństwa, prawdopodobieństwo}} oraz {{TextTerm|średni czas pomiędzy owdowieniem i ponownym małżeństwem|4|524|OtherIndexEntry=czas pomiędzy owdowieniem a ponownym małżeństwem, średni}} a także {{TextTerm| średni czas pomiędzy rozwodem a ponownym małżeństwem |5|524|OtherIndexEntry= czas pomiędzy rozwodem a ponownym małżeństwem, średni}}. | |
| − | |||
==<center><font size=12>* * * </font></center>== | ==<center><font size=12>* * * </font></center>== | ||
Aktualna wersja na dzień 11:05, 11 paź 2010
|
|
52
520
Częstość zawierania małżeństw mierzy się współczynnikiem zawierania małżeństw1. Surowy współczynnik małżeństw2 odnosi liczbę małżeństw zawartych w określonym czasie do liczebności tej populacji. Częstość zawierania małżeństw przez mężczyzn3 i częstość zawierania małżeństw przez kobiety4 mogą być różne, stąd analizuje się je zwykle odrębnie. Terminy te oznaczają częstość zawierania małżeństw przez przedstawicieli poszczególnych płci. Współczynnik małżeństw według płci5 wyznacza się przyjmując za bazę liczbę osób danej płci. Rozróżnia się zwykle współczynnik pierwszych małżeństw6, który odnosi liczbę kawalerów lub panien (515-3) zawierających związek małżeński do ogólnej liczby odpowiednio: kawalerów i panien w populacji oraz współczynnik małżeństw powtórnych7 odnoszący liczbę osób zawierających małżeństwa drugie i kolejne do liczby osób rozwiedzionych i owdowiałych w populacji. Kolejnym współczynnikiem jest współczynnik małżeństw według wieku 9, który wyznacza się w oparciu o liczbę osób zdolnych do małżeństwa w poszczególnych grupach wieku. Znajomość rozkładu wieku nowożeńców pozwala na wyznaczenie średniego wieku nowożeńców10. Różnica wieku pomiędzy małżonkami11 jest również często przedmiotem analizy demografów.
- 2. Surowy współczynnik małżeństw wyznacza się czasami jako iloraz liczby nowożeńców do liczebności populacji.
- 9. Pojęcia: częstość zawierania małżeństw i częstość zawierania pierwszych małżeństw wykorzystywane są również do zobrazoania udziału osób zawierających małżeństwo wśród osób w określonym wieku. Skumulowane częstości zawierania małżeństw oraz skumulowane częstości zawierania pierwszego małżeństwa są używane w badaniach kohortowych.
521
Skłonność do zawierania małżeństw wśród kobiet i mężczyzn bada sie za pomocą udziału kawalerów i panien1. Zwykle udział ten równy jest udziałowi kawalerów i panien2 w wieku 50 lat, czyli w wieku powyżej którego zawarcie pierwszego małżeństwa jest rzadkością. Udział osób nigdy nie żonatych/zamężnych w danej kohorcie można wyznaczyć na podstawie prawdopodobieństwa zawarcia pierwszego mażeństwa3, które obrazuje udział osób w wieku x nigdy nie żonatych/zamężnych, które wstąpią w związek małżeński przed ukończeniem wieku x+1 przy założeniu, że wszystkie te osoby wieku tego dożyją. Często ze względów praktycznych proporcję osób wolnych określa się na podstawie danych spisowych jako proporcję osób nie będących w związku małżeńskim4 w danym wieku w określonej kohorcie. Dysponujac danymi dotyczącymi wieku nowożeńców zawierających pierwsze małżeństwo można wyznaczyć średni wiek zawarcia pierwszego malżeństwa5 oraz medianę wieku zawarcia pierwszego małżeństwa6.
522
Tablice częstości małżeństw1 przypominają tablice trwania zycia, a powstają w wyniku powiązania wielu funkcji demograficznych opisujących zjawisko zawierania małżeństw. Tablica częstości małżeństw brutto 1 przedstawia w podziale według wieku prawdopodobieństwa zawarcia pierwszego małzenstwa (521-3) oraz udział osób nigdy nie zamężnych/żonatych (521-2) według płci, jak również liczbę pierwszych małżeństw2 w określonej kohorcie przy założeniu braku zgonów. Tablice obrazują również liczbę osób pozostających w stanie kawalerskim i panieńskim3 w grupie osób w określonym wieku. Tablice częstości małżeństw netto4 poza zjawiskiem zawierania małżeństw ujmują również występowanie zgonów, a zatem należą do grupy tzw. tablic dwojakiej eliminacji (153-4). Tablice te pokazują: liczbę dożywających osób wolnych5, liczbę dożywajacych osób, które kiedykolwiek wstąpiły w związek małżeński6, prawdopodobieństwo przeżycia w stanie kawalerskim/panieńskim7 oraz oczekiwaną dalszą długość życia w stanie wolnym8.
523
Współczynnik rozwodów1 może być liczony na kilka sposobów. Surowy współczynnik rozwodów2 odnosi liczbę rozwodów w danym okresie do średniej liczebności populacji w tym okresie. Czasami określa się równiez udział małżeństw zakończonych rozwodem do liczby małzeństw w populacji w danym okresie. Mając wiedzę na temat wieku osób, którym udzielono rozwodu, można wyznaczyć współczynniki rozwodów według wieku4 oraz współczynniki rozwodów według czasu trwania małżeństwa5. Kolejną miarą jest liczba rozwodów na liczbę nowo zawartych małżeństw6.
- 6. Jest to miara okresowa, która łączy rozwody w jednym roku z małżeństwami z tego roku lub średnią ważoną małżeństw w kilku latach. W analizie kohortowej możliwe jest odniesienie rozwodów w kolejnych latach do początkowej kohorty małżeństw, by obliczyć skumulowany wskaźnik rozwodów.
524
Dysponując odpowiednimi danymi statystycznymi można wyznaczyć współczynniki rozwiązywania małżeństw 1, które podają dla każdej płci oddzielnie prawdopodobieństwo rozwiązania małżeństwa przez zgon lub rozwód w zależności od czasu trwania małżeństwa2. Dla osób rozwiedzinych i owdowiałych można wyznaczyć prawdopodobieństwo zawarcia ponownego małżeństwa3 oraz średni czas pomiędzy owdowieniem i ponownym małżeństwem4 a także średni czas pomiędzy rozwodem a ponownym małżeństwem 5.
* * *
|
