The Demopædia Encyclopedia on Population is under heavy modernization and maintenance. Outputs could look bizarre, sorry for the temporary inconvenience

Wielojęzyczny słownik demograficzny (Polski - tłumaczenie drugiego wydania)

16

Z Demopædia
Skocz do: nawigacja, szukaj


Ta strona została zaktualizowana i przedstawia dosłowne tłumaczenie angielskiej wersji drugiego wydania Wielojęzycznego słownika demograficznego
retour à Strona główna | Przedmowa
Rozdział | Wstęp | Pojęcia ogólne | Opracowanie danych statystyki demograficznej | Rozmieszczenie i struktura ludności | Umieralność i chorobowość | Małżeństwa | Urodzenia | Ruch ludności i reprodukcja ludności | Migracje | Demografia ekonomiczna i społeczna | Indeks
Section | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 20 | 21 | 22 | 23 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 40 | 41 | 42 | 43 | 50 | 51 | 52 | 60 | 61 | 62 | 63 | 70 | 71 | 72 | 80 | 81 | 90 | 91 | 92 | 93

16

160

Badaniem reprezentacyjnym1 nazywamy zespół operacji, których celem jest uzyskanie informacji o całej populacji na podstawie obserwacji tylko jej części, którą nazywamy próbą2. Populację stanowi zbiór elementów3, które są przedmiotem badania. Jednostka losowania4 może być elementem lub grupą elementów populacji i wykorzystywana jest do wybrania próby. W demografii elementami próby są zwykle osoby (110-2), rodziny (115-1) lub gospodarstwa domowe (110-3), a jednostkami losowania są osoby, gospodarstwa domowe, zespoły budynków, dzielnice czy inne wydzielone terytoria. Próbka zawiera pewną liczbę tych jednostek, wybranych zgodnie z planem badania reprezentacyjnego5 czyli schematem losowania5.


161

Próbę, której elementy zostały wybrane w sposób losowy nazywamy próbą losową1. Jeśli kompletna lista jednostek losowania jest dostępna, nazywamy ją operatem losowania3. W prostym losowaniu4 jednostki losowania wybrane są z operatu w sposób losowy2. Proporcję jednostek wylosowanych nazywa się stopą losowania5 lub stopą reprezentacji5. Losowanie systematyczne6 to taki schemat losowania, w którym wybiera się systematycznie7 z ponumerowanego operatu losowania jednostki co kolejną, określoną liczbę. Próba jest wybierana poprzez wzięcie n-tej, (n + s)-tej, (n + 2s)-tej, ..., itd. jednostki, przy czym n nie jest większe niż s i jest wybrane losowo. W losowaniu grupowym8 czyli losowaniu klastrowym8 elementy populacji nie są wybierane pojedynczo, ale w grupach zwanych klastrami9 .

  • 2. Losowy, przym. - losowość, rz. - losować, cz.


162

W losowaniu warstwowym1 populacja podzielona jest na kilka warstw2, które powinny być bardziej jednorodne (134-4) niż populacja jako całość. W każdej warstwie przeprowadza się losowanie proste (161-4). Stopa losowania (161-5) może być w każdej warstwie inna. Losowanie wielostopniowe3 to metoda wyboru próby w kilku etapach. Próba jednostek rzędu pierwszego4 jest pierwszą wybraną próbą, a każda z tych jednostek jest wówczas postrzegana jako populacja (101-3), z której podpróba5 jednostek drugiego rzędu6 jest wybierana, a potem ponownie analogicznie. Gdy nie istnieje dobry operat losowania, próba na podstawie obszaru oznaczonego na mapie może być wybrana: metodę tę nazywa się losowaniem terytorialnym7.

  • 1. Warstwować, cz.: dzielić na warstwy - warstwowanie, rz.


163

W losowaniu prostym (161-1) otrzymuje się wskutek działania przypadku próbę reprezentacyjną1, tj. próbę dającą względnie wierny obraz rozpatrywanej populacji pod względem zespołu cech badanych. W losowaniu kwotowym2 natomiast wybiera się próbę z góry w taki sposób, żeby reprezentowała badaną populację pod względem niektórych cech; uzyskuje się to przydzielając każdemu ankietującemu (204-2) liczbę albo proporcję elementów posiadających określone cechy, które winny wejść do jego próby: w ramach tych kwot3 ankietujący ma swobodę wyboru elementów, składających się na jego próbę.


164

Nazwa parametr statystyczny1 może dotyczyć jakiejkolwiek charakterystyki liczbowej populacji. Estymacją statystyczną2 nazywamy postępowanie, mające na celu wyznaczenie parametrów populacji na podstawie próby losowej. Uzyskane w ten sposób oszacowania są obarczone błędem próby3, którego rząd wielkości ustala się często obliczając odchylenie standardowe oszacowania, które wtedy przybiera nazwę błędu standardowego4. Żeby oznaczyć stopień dokładności oszacowania, można związać z nim przedział ufności5, który podaje, w jakich granicach znajdzie się z danym z góry prawdopodobieństwem wartość oszacowanej wielkości. Mówimy, że między dwiema wartościami zachodzi istotna różnica 6, jeżeli prawdopodobieństwo tego, że różnica co najmniej taka, jaką obserwujemy, powstaje przypadkowo, jest mniejsze od pewnego poziomu istotności7. W ten sposób różnica będzie istotna przy 5 procentowym poziomie istotności, jeśli prawdopodobieństwo jej przypadkowego powstania będzie mniejsze niż 0.05. Ponadto, obok błędów próby mamy błędy obserwacji8 lub błędy odpowiedzi8, które także wpływają na dokładność oszacowania. Błędy te zwykle zawierają się w obciążeniu ankietera9, które jest systematycznym błędem wprowadzanym przez ankietera, gdy podstawowe dane są zbierane.

* * *

retour à Strona główna | Przedmowa
Rozdział | Wstęp | Pojęcia ogólne | Opracowanie danych statystyki demograficznej | Rozmieszczenie i struktura ludności | Umieralność i chorobowość | Małżeństwa | Urodzenia | Ruch ludności i reprodukcja ludności | Migracje | Demografia ekonomiczna i społeczna | Indeks
Section | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 20 | 21 | 22 | 23 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 40 | 41 | 42 | 43 | 50 | 51 | 52 | 60 | 61 | 62 | 63 | 70 | 71 | 72 | 80 | 81 | 90 | 91 | 92 | 93